کشف آثار باستانی در مریخ /شگفتی نزدیک است

سرویس فنآوری چمدون ؛فضاپیمای «مارس اکسپرس»(Mars Express) متعلق به «آژانس فضایی اروپا»(ESA)، نمایی جدید و خیره‌کننده را از زمین‌شناسی پیچیده سطح سیاره سرخ ثبت کرده است. این عکس جدید که با استفاده از دوربین «HRSC» گرفته شده است، روی یک فلات آتشفشانی گسترده به نام «Thaumasia Planum» تمرکز دارد. شکستگی‌های عمیق سطح و دره‌های حفرشده با آب که از کنار این منطقه آتشفشانی سرازیر می‌شوند، سرنخ‌هایی را درباره گذشته باستانی مریخ ارائه می‌دهند.

ویژگی‌های سطحی در این منطقه بسیار متنوع به نظر می‌رسند؛ به طوری که بلندترین قله‌ها با ارتفاع ۴۵۰۰ متر، بالاتر از نواحی فلات قرار دارند. این قله‌ها و دره‌ها که نزدیک به چهار میلیارد سال پیش تشکیل شده‌اند، تغییرات بسیار کمی را تجربه کرده‌اند. به همین دلیل است که اطلاعاتی را درباره‌ مریخ در آن زمان ارائه می‌دهند.

در بیانیه آژانس فضایی اروپا آمده است: دانشمندان باور دارند که منطقه Thaumasia Planum در نخستین روزهای عمر مریخ شکل گرفته و عمدتا از جریان‌های گدازه‌ای بزرگی تشکیل شده است که پیش از فعالیت‌های تکتونیکی و جاری شدن آب، سطح سیاره را با خاکستر و غبار آتشفشانی پوشانده بودند.

مقامات آژانس فضایی اروپا در ادامه گفتند: آن زمان، یک زمان پرتلاطم همراه با بسیاری از ویژگی‌های برجسته مریخ بود که تازه شروع به شکل‌گیری کرده بودند. آتشفشان‌های «تارسیس»(Tharsis) که از بزرگترین آتشفشان‌های منظومه شمسی هستند، در نزدیکی Thaumasia Planum قرار دارند. پیش از آنکه این آتشفشان‌ها منطقه را با گدازه‌ها پر کنند، بار و تنش ناشی از تشکیل آتشفشان‌ها ممکن است این منطقه را به شکستگی دچار کرده باشد.

در آن زمان، این سیاره احتمالا تکتونیک فعالی را تجربه کرده که باعث جابه‌جایی و حرکت زمین شده است. هنگامی که گدازه روی سطح جاری شد و سپس به حالت سرد و جامد درآمد، زمین ناپایدار با فشرده شدن و کشیده شدن پوسته سیاره، برآمدگی‌های پر از چین و چروک را ایجاد کرد. در ادامه بیانیه آژانس فضایی اروپا آمده است: یکی از مهم‌ترین برجستگی‌ها در سمت راست پایین مرکز تصویر، به شکل یک خط مورب ناپایدار دیده می‌شود.

تکتونیک فعال احتمالا باعث ایجاد تنش‌های قابل توجهی در پوسته سیاره شده و شکستگی‌های سطح را به وجود آورده است که امروزه آنها را می‌بینیم. این شکستگی‌ها که با نام «Nectaris Fossae» شناخته می‌شوند، در مرکز تصویر جدید کشیده شده‌اند و گمان می‌رود که در ارتباط با «دره‌ مارینر»(Valles Marineris) واقع در شمال Thaumasia Planum شکل گرفته باشند.

به گفته دانشمندان، علاوه بر تکتونیک‌هایی که زمانی فعال بوده‌اند، آب در حدود ۳.۸ میلیارد سال پیش در سطح مریخ جریان داشته، در صخره‌ها نفوذ کرده و کانال‌های عمیقی را که امروزه به نام «دره‌های پروتوا»(Protva Valles) می‌شناسیم، ایجاد کرده است. این کانال‌ها از دره‌های سطحی گرفته تا دره‌های عمیق فرسایش‌یافته، مانند لکه متراکمی هستند که در سمت راست پایین تصویر جدید ثبت شده است.

با وجود این، مقامات آژانس فضایی اروپا در بیانیه گفتند: منشأ این جریان‌های آب نامشخص است. به نظر می‌رسد که آنها در ارتفاعات گوناگون ظاهر شده‌اند و این نشان می‌دهد که ممکن است آب به لایه‌های زیر سطح مریخ نفوذ کرده باشد.