خطرات کم کاری تیروئید را جدی بگیرید

کم کاری تیروئید با افزایش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و بروز عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی مانند کبد چرب غیر الکلی، مرتبط است.

به همت دکتر فریدون عزیزی عضو هیئت علمی دانشگاه و دانشمند ایرانی و محققانی از اروپا و آمریکا، مطالعه‌ای با موضوع جدیدترین یافته‌های علوم پایه و بالینی در مورد بیماری کم کاری تیروئید به دعوت مجله Nature Reviews Primer ، یکی از معتبرترین نشریات علوم پزشکی دنیا با ضریب تاثیر ۶۵ (Impact factor) انجام شد.

این مطالعه از سال ۲۰۲۰ آغاز شد و شش نفر دانشمندان آندوکرین دنیا و مرجع در زمینه بیماری‌های تیروئید در نوشتن کلیه مطالب مقاله مشارکت داشتند و دکتر عزیزی، استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در تهیه کلیه مطالب و تدوین جدول ۲ و نمودارهای ۳ و ۴ نقش اساسی داشته است.

این مقاله در اواخر سال ۲۰۲۲ در مجله Nature Review Primer منتشر شد که قابلیت استناد و بهره برداری برای کلیه متخصصان مربوطه در سراسر جهان را دارد.

مطالعات با حجم نمونه کوچک نشان داد عملکرد متابولیت‌های هورمون تیروئید اثرات مشخصی بر سیستم قلبی عروقی و عوامل خطر بیماری‌های مرتبط دارند. با این حال، اطلاعات کمی در مورد اهمیت این متابولیت های هورمون تیروئید در پیش بینی پیامدهای ابتلا به بیماری قلبی عروقی و نقش بالقوه آنها به عنوان عوامل تعیین کننده بروز بیماری‌های قلبی عروقی در جمعیت عمومی، از جمله در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، در دسترس است.

ارتباط کم کاری تیروئید با بروز عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی

این پژوهش نشان داد کم کاری تیروئید بدون علامت یا همراه با علامت، همچنین عملکرد ضعیف تا معمولی تیروئید با افزایش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و بروز عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی مانند کبد چرب غیر الکلی، مرتبط است.

با وجود اهمیت برنامه های غربالگری برای تشخیص زودهنگام و درمان کم کاری تیروئید مادرزادی، بیش از ۷۰ درصد جمعیت جهان در بدو تولد غربالگری نمی‌شوند، این موضوع مانع از تشخیص بروز کم کاری تیروئید مادرزادی و مهمتر از آن، درمان به موقع خواهد شد.

بر اساس نتایج این مطالعه، علاوه بر نقش وراثت و ژنتیک در بروز این اختلال، عوامل محیطی نظیر مصرف دخانیات و اضافه وزن تاثیر بسیاری بر عملکرد تیروئید دارد.

در رتبه بندی Web of Science سال ۲۰۲۲، دکتر عزیزی با کسب رتبه دوم در عنوان کمکاری تیروئید، رتبه سوم در بیماری‌های ناشی از کمبود ید و رتبه پنجم در تیروئید و بارداری بین دانشمندان جهان مرجعیت علمی کسب کرده است.

 

بیشتر بدانید !

♨️غده تیروئید کجاست ؟

غده تیروئید در قسمت جلویی گردن و در پشت استخوان شوک قرار دارد. این غده به صورت دو لوب (دو نیمکره) در اطراف لوله هوایی و صدری قرار دارد و با استفاده از هورمون‌هایی که تولید می‌کند، عملکرد بسیاری از سلول‌های بدن را کنترل می‌کند.

 

♨️چه علائمی نشان دهنده مشکل در غده تیروئید هستند؟

مشکلات در غده تیروئید می‌تواند به دو شکل افزایش فعالیت (هیپرتیروئیدیسم) یا کاهش فعالیت (هیپوتیروئیدیسم) باشد و هر دو مشکل ممکن است علائم مشابهی داشته باشند. برخی از علائم شایع در مشکلات غده تیروئید عبارتند از:

هیپرتیروئیدیسم:
– افزایش وزن بدون دلیل مشخص
– افزایش فشار خون
– تپش قلب و بی قراری
– حالت عصبی و اضطراب
– عرق‌سردری
– خستگی و ضعف عضلانی
– افزایش تعریق
– خشکی و سوزش چشم
– دیس‌تاژی (شنیدن صداهای دیگران در گوش)
– اسهال

هیپوتیروئیدیسم:
– کاهش وزن بدون دلیل مشخص
– کاهش فشار خون
– خستگی و بی‌حالی
– خشکی پوست و مو
– کمبود حافظه و کاهش تمرکز
– بی حالی عضلانی و درد عضلانی
– سرماخوردگی و حس سردی در دست‌ها و پاها
– افزایش حساسیت به سرما
– تغییرات خلق و خو
– افزایش کلسترول خون

در صورت تجربه‌ی هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و برای ارزیابی و درمان مشکلات غده تیروئید به تخصصی مربوطه مراجعه نمایید.

♨️چگونه می‌توان غده تیروئید را بررسی کرد؟

برای بررسی غده تیروئید، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

۱. بررسی فیزیکی: پزشک با بررسی گردن و درک دستگاه تنفسی، به دنبال هرگونه نشانه‌ای از وجود تورم، تغییر در اندازه و شکل غده تیروئید و یا هر علامت دیگری از مشکلات غده تیروئید است.

۲. آزمایش خون: اندازه گیری سطح هورمون تیروئید (TSH، T3 و T4) در خون می‌تواند باعث شناسایی مشکلات غده تیروئید شود.

۳. سونوگرافی: این روش با استفاده از امواج صوتی تصاویری از غده تیروئید ایجاد می‌کند و اندازه، شکل و ساختار غده را نمایش می‌دهد.

۴. سنجش رادیواکتیویته: در این روش، مقدار کوتاه مدتی از ماده رادیواکتیو به بدن تزریق می‌شود و سپس با استفاده از تصویربرداری، میزان جذب این ماده توسط غده تیروئید بررسی می‌شود.

۵. بیوپسی: در صورتی که سایر روش‌ها نتایج دقیقی نداده‌اند، بیوپسی غده تیروئید می‌تواند به پزشک کمک کند تا با بررسی بافت غده، مشکلات موجود را تشخیص دهد.

بسته به شرایط، پزشک ممکن استاز یک یا ترکیبی از این روش‌ها برای بررسی غده تیروئید استفاده کند. در هر صورت، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و برای بررسی و درمان مشکلات غده تیروئید، از تخصصی مربوطه بهره بگیرید.

 

♨️چه غذاهایی روی تیروئید تاثیر گذارند ؟

تغذیه مناسب می‌تواند برای سلامتی غده تیروئید و عملکرد آن بسیار مهم باشد. برخی غذاها و مواد می‌توانند به سلامتی غده تیروئید کمک کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است منجر به مشکلات شود. در زیر به برخی از غذاها و موادی که بر روی غده تیروئید تاثیر می‌گذارند، اشاره شده است:

۱. مواد غذایی حاوی آهن: کمبود آهن می‌تواند باعث ضعف و ناتوانی غده تیروئید شود، بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لوبیا، عدسی و نخود سفید می‌تواند به سلامتی غده تیروئید کمک کند.

۲. مواد غذایی حاوی یود: غذاهایی مانند ماهی، عسل، سبزیجات دریایی (مثل جلبک و آویشن دریایی)، شوره و نمک دریا، حاوی یود هستند و مصرف آنها می‌تواند به سلامتی غده تیروئید کمک کند. با این حال، مصرف بیش از حد یود می‌تواند باعث مشکلاتی مانند هیپرتیروئیدیسم شود، بنابراین بهتر است مصرف یود را با توجه به توصیه پزشک کنترل کنید.

۳. مواد غذایی حاوی سلنیوم: سلنیوم یکه یک آنتی‌اکسیدان است، می‌تواند به سلامتی غده تیروئید کمک کند. مواد غذایی حاوی سلنیوم شامل ماهی، گردو، بادام، برگهای سبز تاریخچه، بروکلی و سیر است.

۴. مواد غذایی حاوی ویتامین D: ویتامین D می‌تواند به سلامتی غده تیروئید کمک کند. مواد غذایی حاوی ویتامین D شامل ماهی چرب، تخم مرغ و شیر است.

۵. مواد غذایی حاوی گلوتن: برخی افراد به گلوتن حساسیت دارند و مصرف آن ممکن است باعث مشکلاتی مانند التهاب غده تیروئید شود. در صورتی کهشما دچار حساسیت به گلوتن هستید، بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.

۶. مواد غذایی حاوی فیتات: فیتات می‌تواند با جذب مواد معدنی مانند یود و سلنیوم تداخل کند، بنابراین مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی فیتات مانند برنج قهوه‌ای و ذرت ممکن است باعث کاهش جذب یود و سلنیوم در بدن شود.

۷. مواد غذایی حاوی گلیکوزینولات ها: مواد غذایی حاوی گلیکوزینولات ها مانند سبزیجات خصوصاً کلم، کرفس، بروکلی و کلم بروکلی، می‌تواند باعث کاهشجذب یود در بدن شود.

در کل، مصرف یک رژیم غذایی متوازن و سالم که حاوی تنوعی از مواد غذایی مختلف است، می‌تواند به سلامتی غده تیروئید کمک کند. با این حال، در صورت وجود مشکلات در غده تیروئید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از تغییراتی در رژیم غذایی خود برای بهبود سلامتی غده تیروئید استفاده کنید.